زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

محمد بن عبدالله خزاعی





ابوجعفر محمد بن عبدالله بن رزین خزاعی (حدود ۱۳۰-۱۹۶ق)، از شاعران پیشتاز کوفه و نخستین شاعر دوره عباسی بود که خلفای عباسی را مدح نموده است.


۱ - معرفی اجمالی


ابوجعفر محمد بن عبدالله بن رزین بن سلیمان خزاعی، ابوشیص کوفی، از خاندان رزین بن سلیمان
[۱] قیروانی، حسن بن رشیق، العمده، ج۲، ص۳۰۷.    
[۲] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۹۷.    
و پسر عموی دعبل خزاعی
[۳] عباسی، عبدالله بن معتز، طبقات الشعراء، ص۷۲.    
[۴] ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۱.    
یا بنا به نقلی، عموی دعبل بوده است.
[۵] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸.    
[۶] نویری، احمد بن عبدالوهاب، نهایة الارب، ج۳، ص۸۹.    
او در حدود ۱۳۰ق در کوفه به دنیا آمد
[۷] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۹۴.


۲ - مدح خلفا


از شاعران پیشتاز کوفه و نخستین شاعر دوره عباسی بوده و خلفای عباسی به ویژه‌ هارون (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ق) و امین (خلافت ۱۹۳-۱۹۸ق) را مدح نموده است.
[۸] عباسی، عبدالله بن معتز، طبقات الشعراء، ص۷۴-۷۵.    

او مدتی در خدمت‌ هارون بود و پس از مرگ‌ هارون نیز اشعاری درباره او سروده است.
[۹] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸.    
پس از مرگ رشید، به دربار عقبة بن جعفر بن اشعث، امیر رقّه پیوست و اشعاری هم در مدح او سرود. گویند که او از بهترین شاعران عصر خود بوده و به گفته ابوخالد عامری، سرودن شعر برای او راحت‌تر از آب خوردن بود.
[۱۰] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۵۳۸.    
برخی خزاعی را شیعه دانسته‌اند.
[۱۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۴۱.    
[۱۲] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۹۰.    
از او اشعاری برجای مانده که صولی شطرنجی آن را گردآوری نموده و حدود ۱۵۰ورقه است.
[۱۳] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۹۷.    


۳ - وفات


ابوجعفر در اواخر عمر نابینا شد
[۱۴] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۵۳۸.    
و پس از سه سال که در خدمت امیر رقّه بود،
[۱۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۴۱.    
سرانجام در سال ۱۹۶ق
[۱۶] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۳۳-۳۴.    
یا ۲۰۰ق
[۱۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۴۶.    
در همان رقّه
[۱۸] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۱۸۷.    
به شهادت رسید.
[۱۹] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۹۰.    
[۲۰] ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ج۲، ص۸۳۲.    
[۲۱] بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۵۰۶.    
[۲۲] ابن عبد ربه‌ اندلسی، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۳، ص۲۴۹.    
[۲۳] ابن عبد ربه‌ اندلسی، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۶، ص۲۲۰.    
[۲۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۳۷۱.    
[۲۵] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۴۰۲.    
[۲۶] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۱۹۷.    


۴ - پانویس

 
۱. ↑ قیروانی، حسن بن رشیق، العمده، ج۲، ص۳۰۷.    
۲. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۹۷.    
۳. ↑ عباسی، عبدالله بن معتز، طبقات الشعراء، ص۷۲.    
۴. ↑ ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۱.    
۵. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸.    
۶. ↑ نویری، احمد بن عبدالوهاب، نهایة الارب، ج۳، ص۸۹.    
۷. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۹۴.
۸. ↑ عباسی، عبدالله بن معتز، طبقات الشعراء، ص۷۴-۷۵.    
۹. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸.    
۱۰. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۵۳۸.    
۱۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۴۱.    
۱۲. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۹۰.    
۱۳. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۹۷.    
۱۴. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۵۳۸.    
۱۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۴۱.    
۱۶. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۳۳-۳۴.    
۱۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۴۶.    
۱۸. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۱۸۷.    
۱۹. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۹۰.    
۲۰. ↑ ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ج۲، ص۸۳۲.    
۲۱. ↑ بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۵۰۶.    
۲۲. ↑ ابن عبد ربه‌ اندلسی، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۳، ص۲۴۹.    
۲۳. ↑ ابن عبد ربه‌ اندلسی، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۶، ص۲۲۰.    
۲۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۳۷۱.    
۲۵. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۴۰۲.    
۲۶. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۱۹۷.    


۵ - منبع

• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۹۰، برگرفته از مقاله «محمد خزاعی».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 196 (قمری) | زادگان سال 130 (قمری) | شاعران خلفای عباسی | شاعران عراق قرن 2 (هجری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | مؤلفان قرن 3 (قمری)




منبع: ویکی فقه ویکی فقه
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.